“Προσεισμικός έλεγχος – Παραδείγματα Εφαρμογής”. Εισήγηση του ΤΕΕ Κέρκυρας.

Εκτίμηση σεισμικής ασφάλειας κτιρίων 

Η εκτίμηση της σεισμικής ασφάλειας ενός κτιρίου αποτελεί ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την σεισμική συμπεριφορά των κτιρίων: 

 Η χρονική περίοδος κατασκευής  Η μελέτη του κτιρίου  Η εφαρμογή της μελέτης στην κατασκευή  Υλικά κατασκευής  Το αναμενόμενο μέγεθος του σεισμικού κινδύνου 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Στις παραπάνω δυσκολίες και αβεβαιότητες οφείλεται το γεγονός ότι σε καμία χώρα του κόσμου δεν υφίσταται μέχρι σήμερα κανονιστικό πλαίσιο υποχρεωτικής εφαρμογής προσεισμικού ελέγχου του συνόλου των κτιρίων. Αλλά και για τα Δημόσια κτίρια ο προσεισμικός έλεγχος έτυχε μέχρι σήμερα πολύ περιορισμένης εφαρμογής διεθνώς. Η μόνη ευρείας κλίμακας επιχείρηση προσεισμικού ελέγχου Δημοσίων κτιρίων είναι αυτή που καθιερώθηκε στις ΗΠΑ το 1994.

Διεθνής Εμπειρία 

Ιστορικό Προσεισμικού Ελέγχου 

Το 1997 το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ ανέθεσε στον ΟΑΣΠ την επεξεργασία του προγράμματος Προσεισμικού Ελέγχου των κτιρίων δημόσιας και κοινωφελούς χρήσης.

Το πρόγραμμα του Πρωτοβάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου τέθηκε σε εφαρμογή το Μάιο του 2001 (Έγγραφο ΥΠΕΧΩΔΕ αρθ. πρωτ. 2189/29-5-2001)

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (έγγραφο με αρ. πρωτ. 2018/9-3-2018 αντικατάσταση του 2450/9-4-2012) στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των κινδύνων από την εκδήλωση σεισμικών φαινομένων ορίζει τη διενέργεια του πρωτοβάθμιου προσεισμικού έλεγχου από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, Περιφέρειες και Δήμους για τα κτίρια αρμοδιότητάς τους σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ΟΑΣΠ. 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Έλεγχος Τρωτότητας: Δομικής & Μη Δομικής 

Ο κίνδυνος που εγκυμονεί ένας σεισμός προέρχεται 

– από τις βλάβες στο Φ.Ο. ή την πιθανή κατάρρευση του κτιρίου (ΔΟΜΙΚΗ ΤΡΩΤΟΤΗΤΑ) 

– αλλά και από τις βλάβες που μπορούν να υποστούν τα διάφορα αντικείμενα και ο εξοπλισμός του με πιθανή συνέπεια τη διακοπή της λειτουργίας του (ΜΗ ΔΟΜΙΚΗ ΤΡΩΤΟΤΗΤΑ)

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Σκοπός του Προσεισμικού Ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Γιατί διενεργείται ο Προσεισμικός; 

❑ Μια πρώτη καταγραφή και αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας των κτιρίων προκειμένου να καθοριστούν οι προτεραιότητες σε εθνικό επίπεδο για τον περαιτέρω έλεγχο και τη λήψη μέτρων 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Στάδια Προσεισμικού Ελέγχου (Δ.Τ.) 

Στάδιο 1ο: Πρωτοβάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος Ταχύς Οπτικός Έλεγχος (ΤΟΕ)-Μακροσκοπικός (FEMA 154) Μία πρώτη Αποτίμηση της Φέρουσας Σεισμικής Ικανότητας (Α,Β, Γ) 

Στάδιο 2ο: Δευτεροβάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος Προσεγγιστική Αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας βάσει απλοποιημένων υπολογισμών και μη καταστροφικών ελέγχων για κτίρια Προτεραιότητας Α βάσει του ΤΟΕ 

Στάδιο 3ο: Τριτοβάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος Αναλυτική Αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας (EC8 – μέρος 3 και ΚΑΝΕΠΕ – 2η Αναθεώρηση ΦΕΚ 2984,Τεύχος Β/30-8-2017) για κτίρια με τοπική ή γενική σεισμική ανεπάρκεια από το 2ο στάδιο 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου – Δομικής Τρωτότητας 

Ο έλεγχος των κτιρίων γίνεται από διμελείς επιτροπές μηχανικών, εκ των οποίων ο ένας τουλάχιστον πρέπει να είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός (απόφοιτος Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης), ενώ ο δεύτερος μπορεί να είναι Διπλωματούχος Μηχανικός (απόφοιτος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης), κατά προτίμηση Αρχιτέκτων ή Αγρονόμος– Τοπογράφος Μηχανικός, ή Πτυχιούχος Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, κατεύθυνσης Δομικών Έργων ή Έργων Υποδομής. 

Ποιοι διενεργούν τον έλεγχο; 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Επίσης, οι διμελείς επιτροπές μηχανικών μπορούν να αποτελούνται και από απόφοιτους μηχανικούς Στρατιωτικών Σχολών, οι οποίες ωστόσο επιτρέπεται να διενεργούν έλεγχο μόνο σε κτίρια της δικαιοδοσίας τους μετά από γραπτή επώνυμη εντολή της αρμόδιας στρατιωτικής αρχής. 

Ποιοι διενεργούν τον έλεγχο; 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Οι μηχανικοί που ελέγχουν τα κτίρια και συμπληρώνουν τα αντίστοιχα Δελτία Ελέγχου ΔΕ ΦΕΡΟΥΝ ΕΥΘΥΝΗ για την εκτίμηση των ζητούμενων στοιχείων τρωτότητας του κτιρίου. 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Ποιοι διενεργούν τον έλεγχο; 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Ο προσεισμικός έλεγχος διενεργείται σε κάθε επίπεδο διοικητικής δομής 

Ποιοι  διενεργούν τον έλεγχο; της χώρας (πρόγραμμα Καλλικράτης) όπως ορίζεται και στο με αρ. Πρωτ. 2018/9-3-2018 έγγραφο της Γ.Γ.Π.Π. από τους φορείς που έχουν την ευθύνη της λειτουργίας και ασφάλειας των κτιρίων και εγκαταστάσεων. 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Καταγραφή δημοσίων κτιρίων Ορισμός 2-μελών επιτροπών Συμπλήρωση δελτίων Αποστολή δελτίων στον ΟΑΣΠ 

και Κτίρια Κοινωφελούς χρήσης Δημόσιας Αποκεντρωμένη Διοίκηση 

Πώς Διενεργείται ο Προσεισμικός; 

Περιφέρεια Περιφερειακές Ενότητες 

και Δήμος 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Κτίρια αρμοδιότητας ΑΛΛΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

Σε περιπτώσεις όπου ο φορέας αδυνατεί να διενεργήσει τον έλεγχο, λόγω έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού, συνιστάται διευκόλυνση από τις οριζόμενες επιτροπές των οικείων Περιφερειών μετά από αίτημα του Φορέα προς την Αυτοτελή Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Πώς Διενεργείται ο Προσεισμικός; 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Σε ποια κτίρια διενεργείται ο Α ́ βάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος; 

Κτίρια που στεγάζουν: 

Νοσοκομεία 

Σχολεία 

Δημόσιες Υπηρεσίες 

Υπηρεσίες Εξυπηρέτησης Κοινού 

Τηλεπικοινωνιακές Μονάδες 

Μονάδες Παραγωγής Ενέργειας κτλ. 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

 Για κάθε στατικώς ανεξάρτητο κτίριο που ελέγχεται, 

συμπληρώνεται ΕΝΑ Δελτίο Προσεισμικού Ελέγχου. 

 Σημαντικός παράγοντας για την εξασφάλιση της αξιοπιστίας των στοιχείων είναι η εξεύρεση και χρήση της ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ

 Αν κατά τη συμπλήρωση του εντύπου ορισμένα στοιχεία δεν είναι πλήρως γνωστά και βασίζονται στην εκτίμηση του ελέγχοντος ή υπάρχει ελλιπής εμπιστοσύνη για τα στοιχεία αυτά, πρέπει να υποδηλώνεται με έναν ΑΣΤΕΡΙΣΚΟ (*) δίπλα στο αντίστοιχο κουτάκι. 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Γενική αρχή συμπλήρωσης του εντύπου είναι σε περίπτωση αμφιβολίας να σημειώνεται το δυσμενέστερο ενδεχόμενο. 

❑ Τα δελτία που στέλνονται στον ΟΑΣΠ, εισάγονται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων και βαθμονομούνται. Τα κτίρια κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες προτεραιότητας περαιτέρω ελέγχου: 

Α, Β, Γ 

❑ Τα αποτελέσματα της βαθμονόμησης που καθορίζουν την προτεραιότητα για τον Δευτεροβάθμιο έλεγχο στέλνονται από τον ΟΑΣΠ στις αντίστοιχες Περιφέρειες και Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

□ Σύμφωνα με την κατανομή των κτιρίων σε διάφορες κατηγορίες χρήσης βάσει του μεγέθους τους (συνολική επιφάνεια m2) παρατηρείται ότι τα περισσότερα κτίρια του δείγματος είναι εκπαιδευτήρια και ακολουθούν οι επιτελικές δημόσιες υπηρεσίες και τα νοσηλευτήρια 

m

Κατανομή των κτιρίων ανά χρήση 

Κατανομή των κτιρίων ανά προτεραιότητα 

□ Παρατηρείται ότι το 30% των κτιρίων που έχουν ελεγχθεί κατατάσσεται στην προτεραιότητα Α περαιτέρω ελέγχου 

Διαδικασία Διενέργειας Α ́ βάθμιου Προσεισμικού ελέγχου Δομικής Τρωτότητας 

Επισημαίνεται ότι η διαδικασία του ΤΟΕ ΔΕΝ ΑΝΑΣΤΕΛΛΕΙ τις ευθύνες και υποχρεώσεις των αρμοδίων φορέων για τη λήψη άμεσων και επειγόντων μέτρων προστασίας του κοινού και των εργαζομένων από κτίρια που κρίνονται επικίνδυνα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Α ́ βάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος – Δομικής Τρωτότητας 

 Ο Προσεισμικός έλεγχος των σχολικών κτιρίων είναι ευθύνη της Ανώνυμης Εταιρείας «Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.» πρώην ΟΣΚ (άρθρο 2, παρ.22 του Ν.3027/28.06.2002) Μέχρι σήμερα έχουν ελεγχθεί:  όλες οι Σχολικές Μονάδες της χώρας κατασκευασμένες χωρίς αντισεισμικό κανονισμό – πριν το 1959. όλες οι Σχολικές Μονάδες των περιοχών που βρίσκονται στη ζώνη ΙΙΙ του χάρτη ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας ( Κεφαλονιά, Ζάκυνθο, Λευκάδα, τμ. Αιτωλοακαρνανίας) ανεξάρτητα από το έτος κατασκευής  Στη Σάμο, Λέσβο και Χίο έχουν ελεγχθεί όλες οι Σχολικές Μονάδες οι οποίες κατασκευάστηκαν πριν το 1985 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Α ́ βάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος – Δομικής Τρωτότητας 

 Μέχρι σήμερα έχουν σταλεί από όλη την Ελλάδα στον 

ΟΑΣΠ 15.262 Δελτία Πρωτοβάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου. 

 Μικρή ταχύτητα συλλογής δελτίων 

• μεγάλος αριθμός των δημοσίων κτιρίων 

• έλλειψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού για την κάλυψη του συνόλου των κτιρίων (λίγοι μηχανικοί στις αρμόδιες υπηρεσίες με μεγάλο φόρτο εργασίας και αντικειμένων). 

• έλλειψη ενημέρωσης για τη χρησιμότητα του προγράμματος 

• μη θεσμοθέτησης του Προσεισμικού Ελέγχου 

Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

Μελλοντικοί στόχοι 

Επέκταση των Προσεισμικών Ελέγχων σε όλες τις κατασκευές 

❑ Δημιουργία διαδικτυακής βάσης δεδομένων εισαγωγή ηλεκτρονικά, θα τοπογραφικό γίνεται ❑ Προσεισμικός έλεγχος Γεφυρών ❑ Προσεισμικός έλεγχος Μνημείων 

των μονοσήμαντη υπόβαθρο. 

με δελτίων τη βοήθεια απευθείας απεικόνιση πλατφόρμας από των ανοιχτού τους δελτίων αρμόδιους λογισμικού – κτιρίων φορείς όπου σε 

Πρωτοβάθμιος Προσεισμικός Έλεγχος Κτιρίων Δημόσιας & Κοινωφελούς Χρήσης 

*Από την εισήγηση στο πλαίσιο του σεμιναρίου με θέμα: “Προσεισμικός έλεγχος – Παραδείγματα Εφαρμογής” που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΤΚ/ΤΕΕ, Κέρκυρας την 7η Νοεμβρίου 2019.