Το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.

Το αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, ένα από τα πλέον σημαντικά για τον αρχαιολογικό κλάδο στην Ελλάδα και διεθνώς. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει εξάλλου και η ιστορία του εν λόγω ιδρύματος που συνδέθηκε με την αρχαιολογία στην Ελλάδα από τη γέννηση σχεδόν του νεοελληνικού κράτους.

Ιδρυθείσα στις 6/1/1837, με πρωτοβουλία του πλούσιου έμπορου Κωνσταντίνου Μπέλλιου, σε μια μικρή τότε κωμόπολη που, όπως και όλη η χώρα, ήταν ρημαγμένη και ερειπωμένη από τον μακροχρόνιο εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα αφενός, τους εμφυλίους σπαραγμούς αφετέρου, η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία είναι το αρχαιότερο επιστημονικό ίδρυμα της χώρας και ένα από τα κορυφαία της.

Χαρακτηρίζεται ως κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό ίδρυμα και αντλεί πόρους από την ακίνητη περιουσία της, η οποία δημιουργήθηκε μέσω προσφορών, δωρεών και κληροδοτημάτων καθώς επίσης από τις εισφορές των εταίρων. Οι άνθρωποι που τη συγκροτούν, οι επονομαζόμενοι εταίροι που σήμερα είναι γύρω στους 350, προέρχονται από διάφορους επιστημονικούς κλάδους κι επαγγελματικές τάξεις. Ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας και τα μέλη του ενδεκαμελούς διοικητικού συμβουλίου είναι όλοι αιρετοί και δεν αμείβονται.

Υπολογίζεται ότι έχει πραγματοποιήσει συνολικά πάνω από χίλιες ανασκαφές στην Αθήνα και πανελλαδικά. Έχει επίσης ανασκάψει πρώτη σε θέσεις που στη συνέχεια πέρασαν στην αρμοδιότητα είτε της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είτε ξένων αρχαιολογικών σχολών όπως στη Ρωμαϊκή Αγορά, τον Κεραμεικό, τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού, την Ελευσίνα, τη Βραυρώνα, τις Μυκήνες, την Επίδαυρο, τη Βεργίνα, τη Δωδώνη και αλλού. Συχνά μάλιστα αναγκαζόταν να αγοράζει η ίδια τα υπό ανασκαφή γήπεδα όπως συνέβη με το θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα, το θέατρο της Επιδαύρου και τις προϊστορικές ακροπόλεις του Σέσκλου και του Διμηνίου στη Θεσσαλία, παραδίδοντάς τα ακολούθως στο δημόσιο.

Τα τελευταία χρόνια το ανασκαφικό έργο της Εταιρείας έχει σκόπιμα, διαβάζω, περιοριστεί ώστε να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στις δημοσιεύσεις. Βραυρών. Η στοά του 5ου π. Χ. αι. και τα γύρω κτίσματα. Ανασκαφές Ιω. Παπαδημητρίου (γύρω στο 1960) Οι εκδόσεις του ιδρύματος περιλαμβάνουν τρία ετήσια περιοδικά, τα Πρακτικά της Αρχαιολογικής Εταιρείας (αναλυτικές εκθέσεις έργων και ανασκαφών), την Αρχαιολογική Εφημερίδα (συνθετικές μελέτες και δημοσιεύσεις ανασκαφών) και το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Σε αυτά προστέθηκε από το 1988 ο Μέντωρ, ένα τριμηνιαίο περιοδικό χρονογραφικό και ιστοριοδιφικό. Εκδίδονται επίσης αρχαιολογικές μονογραφίες, δημοσιεύονται ανασκαφές μεμονωμένων μνημείων, μελέτες συλλογών επιγραφών, γλυπτών, αγγείων και νομισμάτων (σειρά «Βιβλιοθήκη»).